Vitamine D

‘We hebben de zon ook nodig. Voor de aanmaak van vitamine D. En voor ons humeur …’

Vitamine D

‘We hebben de zon ook nodig. Voor de aanmaak van vitamine D. En voor ons humeur …’

De zon brengt niet alleen bad news

De zon is niet alleen maar bad news. We worden vrolijk van de zon. En we hebben zonnestralen nodig voor de aanmaak van vitamine D in de huid. Hoe werkt dat precies?
 
Vitamine D kunnen we binnenkrijgen via onze voeding. Bijvoorbeeld door het eten van vette vis en margarine. Maar de zon is uiteindelijk een effectievere fabrikant. Ongeveer negentig procent van de benodigde hoeveelheid vitamine D wordt in de huid aangemaakt onder invloed van zonnestraling. Vitamine D is een in vet oplosbaar vitamine, die we dus kunnen opslaan in het lichaam. Wel zo handig, voor als de zon niet schijnt.

Vitamine D animatie
Dr. Jetske Ultee

Dr. Jetske Ultee

Onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie

Lees ook meer over:

De zon en je huid

De uv-index

Dr. Jetske Ultee

Zonnebrandcrème

Hoeveel zonlicht hebben we nodig om vitamine D aan te maken?

Om vitamine D aan te kunnen maken in de huid, hebben we dus zonlicht nodig. Moeten we daar dan heel lang voor in de zon gaan zitten? Nee, dat is niet nodig. Op basis van onderzoek weten we dat je met zo’n 10 minuutjes per dag al voldoende vitamine D kunt aanmaken.
 

Heel lang in de zon helpt niet

Als de zon hoog aan de hemel staat, kan korte blootstelling van de huid al zorgen voor een maximale vitamine D-productie. Heel lang in de zon blijven zorgt niet voor een grotere voorraad vitamine D. Is de productie maximaal, dan wordt het nieuw aangemaakte vitamine D daarna gewoon afgebroken.

 

Hoeveel minuten moet je dan naar buiten?

Het is lastig om aan te geven hoe lang het bij jou of bij jouw kind duurt om vitamine D aan te maken. Dit is ook afhankelijk van de huidskleur, de kracht van de zon en hoeveel huid is blootgesteld (draag je korte mouwen of ben je misschien gesluierd). Ook de genen die je van je ouders hebt meegekregen spelen een rol. 

Van cholesterol naar vitamine D, zo werkt het (voor wie het echt héél precies wil weten)

Onder invloed van zonlicht wordt in de huidcellen het aanwezige cholesterol (om heel precies te zijn: het 7-dehydrocholesterol) omgezet in vitamine D. Officieel is dat dan vitamine D3, en met een moeilijk woord cholecalciferol. Dit vitamine D3 wordt vervolgens in de lever getransformeerd tot calcidiol. (En wie zich weleens heeft verdiept in de materie, is deze benaming tegengekomen: 25-hydroxyvitamine D-25(OH)D). Calcidiol fungeert als onze interne voorraad van vitamine D. Het circuleert in het lichaam en kan tijdelijk in het vet worden opgeslagen. De nieren vormen hieruit uiteindelijk het actieve calcitriol (ook wel 1,25-dihydroxivitamine D).

Twee vragen …

Nu dringen zich twee vragen op. Hoe werkt dit hele verhaal dan in de winter, als er weinig zon is? En de tweede belangrijke vraag: wat gebeurt er eigenlijk met de vitamine D-aanmaak als je een laag zonnebrandcrème over je huid smeert?
 

Maak je dan ook vitamine D aan in de winter?

In Nederland is er in de winter inderdaad meestal te weinig zonlicht om voldoende vitamine D aan te maken. We hebben wel een voorraadje vitamine D in ons lijf opgeslagen, maar in de koude maanden is voeding die rijk is aan vitamine D en/of het gebruik van voedingssupplementen extra belangrijk. Om voldoende vitamine D via voeding binnen te krijgen, moet je echt veel vette vis eten. Met alleen boter op je brood en een eitje, redden we het eigenlijk niet. Dat wisten ze vroeger al; de bekende levertraan was vies maar werkte wel! Gelukkig beschikken we nu over fijnere alternatieven.
 

Kun je wel vitamine D aanmaken als je zonnebrandcrème draagt?

Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat normaal gebruik van een zonnebrand met een SPF 30 niet van invloed is op het ontstaan van een vitamine D-tekort. Veel binnen blijven doet dat wel. Ik zeg daarom: lekker beschermd naar buiten.

Dr. Jetske Ultee

Onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie

Lees ook meer over:

De zon en je huid

UV-index

Dr. Jetske Ultee

Zonnebrandcrème